افراد کم شنوا با  لب خوانی یا زبان اشاره ارتباط برقرار می‌کنند. وجود نور کافی برای مشاهده حرکات لب و بدن برای صحبت با افراد کم شنوا لازم و ضروری است. همچنین افرادی که لب خوانی می‌کنند، با حالات و حرکات طبیعی صورت آشنا هستند. بهتر است با رفتارهای غیر متعارف این افراد را دچار سردرگمی نکنید.

قبل از صحبت با افراد کم شنوا، با زدن روی شانه یا بازوها توجه آنها را به سمت خود جلب کنید. در صورت امکان از حرکات اشاره‌ای استفاده کنید. به عنوان مثال به آنچه در مورد آن صحبت می‌کنید اشاره کنید. تا زمانی که مطمئن نشدید که متوجه صحبت‌های شما شده‌اند و مکالمه به پایان رسیده است، دور نشوید.

در مهمانی‌ها و دورهمی‌ها از افراد کم شنوا بپرسید که نشستن در کدام قسمت برایشان راحت تر است. معمولا این افراد موقعیتی را انتخاب می‌کنند که به صورت تمامی افراد اشراف داشته باشند.

در افرادی که از سمعک‌ها استفاده می‌کنند، داد زدن و اغراق در تلفظ به درک بهتر آنها کمک نخواهد کرد. بلکه می‌تواند باعث دلخوری و ناراحتی شدید در این افراد شود. در هنگام صحبت با افراد کم شنوا، بهتر است کمی بلندتر و واضح‌تر از حالت معمول کلمات بیان شوند. داد زدن و یا آهسته صحبت کردن، الگوی طبیعی را بر هم می‌زند و تشخیص حرکات لب برای فرد کم شنوا دشوار خواهد شد.

در برخی موارد ممکن است تشخیص کلمات از دهان فرد مقابل دشوار باشد. بهتر است در صورت درخواست افراد کم شنوا، صحبت خود را تکرار کنید. گاهی اوقات درک کلمات برای افراد کم شنوا کمی طول خواهد کشید. بهتر است کمی صبر کنید تا فرد به خوبی صحبت شما را متوجه شود و سپس جملات بعدی را بیان کنید.

زمانی که با افراد کم شنوا تماس می‌گیرید، مطمئن شوید که مستقیماً در دهانه گوشی صحبت کنید اما دهان را خیلی نزدیک قرار ندهید. این کار می‌تواند باعث ایجاد نویز در صحبت‌های شما شود. همچنین بهتر است در مکان‌های آرام بدون شلوغی و سر و صدا با این افراد صحبت کنید.

 مدیرکل بهزیستی آذربایجان شرقی در جلسه شورای اداری بهزیستی استان ضمن تشریح برنامه های هفته بهزیستی سال ۱۴۰۲ از شعار هفته گرامی داشت بهزیستی با عنوان "برای مردم، برای به زیستن" خبر داد.

  تحریک شنیداری ؛ ۵ ماهگی

وقتی یک تعامل را شروع می کنید یا می خواهید توجه کودک را جلب کنید، از اسم او استفاده کنید. اگرچه قبلا هم این کار را انجام داده اید، حالا از اهمیت خاصی برخوردار است. اگر کودک با این روش پاسخ نداد، با یک اسباب بازی یا شی دیگر توجهش راجلب کنید و در همان لحظه اسم او را صدا بزنید.

 تحریک شنیداری ؛ ۶ ماهگی
هر زمان که می توانید، در بازی هایتان از صداها استفاده کنید و برای اینکه علاقه کودک را حفظ کنید، با ابزارهایی مانند ظروف آشپزخانه، مکعب های پلاستیکی، ابزارهای موسیقی، آهنگ های ضبط شده، سوت ها و زنگ ها تغییراتی در آنها ایجاد کنید .می توانید صداها را با اشیا یا تصاویر واقعی ترکیب کنید تا کودک هم تحریکات شنیداری و هم تحریکات بینایی دریافت کند و اصوات معنادار باشند.

 تحریک شنیداری ؛ ۷ ماهگی
کودک را با دست هایتان نگه دارید و با آهنگ مورد علاقه او باهم برقصید.
به کودک در ایجاد صداهایی با یک قاشق چوبی کمک کنید. به طوری که روبروی کودک بنشینید و خودتان هم ضربه بزنید. سعی کنید چند آهنگ ضبط شده هم به فعالیت اضافه کنید و با هم بازی کنید. می توانید از اسباب بازی های ضربی، طبل، سنتور، دایره زنگی و موارد مشابه استفاده کنید.

 تحریک شنیداری ؛ ۸ ماهگی
صداسازی کودک را ضبط کنید. سپس نوار را برگردانید. کودکان بیشتر تمایل دارند صدای خودشان را تکرار کنند تا صدای دیگران.
به کودک نشان دهید که چگونه می تواند با یک قوطی یا ظرف پلاستیکی که اشیایی را داخل آن می اندازد، صداسازی کند. اگر قوطی فلزی است، لبه های تیز آن را با یک پارچه نرم بپوشانید تا تیز نباشد.

 تحریک شنیداری ؛ ۹ ماهگی
از یک ضبط صوت یا رادیو که کار کردن با آن آسان است، استفاده کنید. کودکان در این سن دوست دارند با انگشتانشان فشار دهند و توانایی آنها برای آهنگ زدن برای یادگیری علت و اثر بسیار مهم است. اسباب بازی هایی که دکمه های پخش موسیقی یا صدای حیوانات دارند هم می توانند مفید باشند.

تحریک شنیداری

 تحریک شنیداری ؛ ۱۰ماهگی
با ایجاد تجربیات شنیداری جالب، کودک را به شنیدن تشویش کنید. صداها فقط شامل لغات نیستند، صداهایی مانند هاپ هاپ، تق تق و یا آهنگ ها هم می توانند مورد استفاده قرار بگیرند.
توجه کودک را به صداهای پیرامون خانه جلب کنید. در حین شنیدن صداها، به کودک بگویید: صدای چی بود؟ و در مورد آن صحبت کنید.

 تحریک شنیدن صدا ؛ ۱۱ماهگی
کودکان آهنگ ها را به خاطر ریتم، بخش های تکراری و تعاملات مشترک مرتبط با آنها دوست دارند. پس به ارائه آهنگ ها به کودک ادامه دهید. اما از او بخواهید که بیشتر در فعالیت ها و بیان صداهای آن شرکت کند. فعالیت های تکراری زیادی وجود دارند که کودک می تواند در این سن همراه با آهنگ ها انجام دهد.

 تحریک شنیداری ؛ ۱۲ماهگی
آهنگ بزنید، بخش هایی یا کل شعر کودکانه شان را بلند بخوانید و آنها را برای کودک شخصیت سازی کنید. حرکات آن ها را انجام دهید و کلمات را بارها و بارها تکرار کنید و در نتیجه کودک می تواند آنها را با آهنگ شان یاد بگیرد.

 بر اساس شرایط فردی که تحت آموزش های شنیداری قرار می گیرد، تعریف و هدف تربیت شنوایی متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال:

• محیطی که تربیت شنوایی در آن انجام می شود: تربیت شنوایی می تواند در کلینیک، خانه یا کلاس درس انجام شود.
• سن فردی که آموزش ها را دریافت می کند.
• میزان کم شنوایی فرد آموزش گیرنده که خود به دو قسمت تقسیم می شود:

1. کم شنوایی ملایم تا متوسط.
2. کم شنوایی شدید تا عمیق.

• سطح مهرت های شنوایی: اولین نکته در طراحی برنامه تربیت شنوایی، به توانایی های شنیداری فرد مربوط می شود. اغلب از نتایج ارزیابی های ادیولوژیک برای تعیین سطح مهارت های شنیداری فرد استفاده می شود. معمولا مهارت های شنیداری به 4 سطح تقسیم می شوند که عبارتند از:

1. کشف صدا.
2. تمایز صدا.
3. شناسایی.
4. درک مطلب.

 معمولا از تربیت شنوایی هم برای کودکی که قبل از کسب زبان و گفتار (قبل از دوره زبان آموزی) دچار کم شنوایی شده و هم برای کودکی که کم شنوایی وی بعد از دوره زبان آموزی به وجود آمده است، استفاده می شود.
کودکی که قبل از دوره زبان آموزی ناشنوا شده است، هیچ خاطره ای از چگونگی صداهای گفتاری ندارد و از نظر مهارت های زبانی و دانش عمومی محدودیت دارد. وی نمی تواند برای تغییر سیگنال شنوایی کاهش یافته، از دانش عمومی خود استفاده کند چرا که قادر به ایجاد پیوستگی بین حافظه های گفتاری نیست. این کودک در طی مراحل تربیت شنوایی، ابتدا باید یاد بگیرد که به جنبه شنوایی سیگنال گفتاری دقت کند و در نهایت باید بیاموزد که سیگنال شنوایی را به دایره لغات خود مربوط کند.
انجام تربیت شنوایی در افراد بالغ، رواج کمتری دارد. یک بزرگسال کم شنوا زمانی تربیت شنوایی را دریافت می کند که اخیرا تغییری در وضعیت شنوایی وی ایجاد شده باشد مانند فردی که کاشت حلزون شده و به این آموزش ها نیاز دارد تا پروسه یادگیری اش سریع تر شود. تربیت شنوایی اغلب در طول اولین ماه های کاشت انجام می شود.
همچنین فردی که بر اثر ضربه یا استفاده از داروهای اتوتوکسیک دچار کم شنوایی شده نیز می تواند با کمک تربیت شنوایی، بهتر خود را با تغییر وضعیت شنیداری اس تطبیق دهد. زیرا احتمالا گفتاری که با سمعک یا کاشت حلزون دریافت می شود، با آنچه که فرد از شنیدن اصوات به خاطر می آورد، تفاوت دارد.
بدین ترتیب، با تربیت شنوایی فرد می تواند شنیده هایش را تغییر دهد. در افراد مبتلا به اختلال سیستم شنوایی مرکزی و نیز در صورت بروز مشکلاتی غیر از آسیب شنوایی مثل آفازی، اختلال حافظه، اختلال یادگیری، عقب ماندگی ذهنی نیز تربیت شنوایی انجام می شود.

 قبل از شروع برنامه تربیت شنوایی، باید سمعک مناسب برای فرد تنظیم شده باشد. سمعک (یا کاشت حلزون) موجب افزایش قابلیت شنیده شدن صداهای گفتاری می شود. حساسیت شنوایی با تربیت شنوایی تغییری نمی کند اما این تمرین ها توانایی استفاده از صداهای در دسترس را بیشتر می کند.
اگر فرد بهترین سیستم تقویتی ممکن را دریافت کرده باشد، میزان مواد آموزشی که با او کار می شود، فزونی می یابد در نتیجه سودمندی آموزش افزایش می یابد.
توجه داشته باشید که لزوما هرچه قیمت سمعک بالاتر باشد، لزوما کیفیت آن و کارایی سمعک برای فرد بالاتر نیست. منظور از بهترین سیستم تقویتی، سمعک یا سایر وسایل تقویت شنیداری است که بتواند نیازهای شنیداری فرد را به نحو احسن تامین کند.
تربیت شنوایی به محرکات گفتاری و محیطی محدود نمی شود. برخی افراد دچار کم شنوایی ممکن است مشتاق آموزش هایی باشند که قدرت بازشناسی و احساس موسیقی را در آن ها فزونی بخشد.
به عنوان مثال، کاربران بزرگسال پروتز کاشت حلزون که قبل از این که شنوایی خود را از دست بدهند، به موسیقی علاقه داشتند، مایل هستند که پس از کاشت حلزون نیز مجددا به موسیقی گوش دهند.
اخیرا در برخی برنامه های کاشت حلزون، برنامه موسیقی درمانی در حال توسعه است و سودمندی این نوع برنامه برای افزایش لذت بخشی موسیقی تحت ارزیابی است.

بازی های تطبیقی :

سن دو تا دو و نیم
اشکال رنگی مختلف یا حیوانات یا هر طرح دیگری را روی کارت هایی بکشید و سپس عین همون کارت و جفت هر تصویر را نیز ایجاد کنید.
با ۳ یا ۴ جفت کارت شروع کنید.
کارت ها را بر بزنید.
یک کارت را انتخاب کنید و به کودک خود بگویید که این نقاشی یا تصویر کجاست ؟ و بهش بگید عین همین شکلو پیدا کنه.
بقیه کارت ها را یکی پس از دیگری باز کنید و از کودک خود بخواهید که نمونه مشابهش را پیدا کند.
اگر او یک جفت را پیدا کند، آن جفت کارت را به او بدهید، سپس یک کارت دیگر باز کنید و از او بخواهید که جفتش را جستجو کند.
تا زمانی که تمام کارت ها همسان باشند، این بازی را تکرار کنید.

بازی های فکری برای تقویت مهارت حل مسئله کودکان در سنین مختلف را می توانید از اینجا ببینید.

توصیه می کنم این مطلب را نیز بخوانید : ۱۴ بازی ذهنی برای کودکان : تقویت مغز (۲-۵ ساله)

مهارت های تفکر کردن :

هر بار که یک کودک فکر می کند، مسیرهای عصبی جدید در مغز او شکل می گیرد و یا تقویت می شوند.
فعالیت های چالش انگیز در یک محیط دوست داشتنی، تجربه های یادگیری مطلوب را برای او ایجاد می کنند.

پازل را با فرزندتان بازی کنید.
بازی پازل استدلال، تبعیض و تفاوت ها و کنترل عضلانی کودک را درگیر می کندکه همه این موارد مغز در حال رشد کودک را به چالش می کشد.

پازل کاغذی :

برای ۲ و نیم سال و بالاتر.

شکل های مختلف از کاغذ رنگی را برش دهید و یک تخته با طرح های متناسب با شکل های برش خورده بسازید.
از کودک خود بخواهید که شکلهای برش خورده را با طرحی که در تخته وجود دارد مطابقت دهد.

ایده دیگر این است که عکسهای رنگی و جذاب از یک شی ساده را از مجلات دریافت کنید.
آنها را به چهار قسمت برش دهید و از فرزندتان بخواهید دوباره تصویر را به هم متصل کند.
برای چالشی کردن  پازل ، می توانید تصویر را به بیش از ۴ قسمت و یا حتی در شکل های نامنظم برش دهید.
شما همچنین می توانید برش ها را از ۲ تصویر جدا انتخاب کنید.

بازی تضاد :

برای ۲ و نیم سال و بالاتر.
تصاویری از چیزهای مختلف را جمع آوری کنید یا خودتان بکشید، از چیزهایی که مخالف هستند مانند بزرگ و کوچک، سخت و نرم، بالا و پایین، داخل و خارج و غیره. تصاویر را در کارت بچسبانید.
در مورد مفهوم مخالفت و تضاد با کودک خود صحبت کنید.
کارت ها را روی میز مخلوط کنید.
یک کارت را انتخاب کنید و آنچه را که تصویر نشان می دهد برای اوشرح دهید.
مثلا “این شیء یا لباس بزرگ است، شکل کوچیکش کجاست ؟